Ανεπίδοτες επιστολές προς τη μητέρα, τον πατέρα, τον αδελφό, την ερωμένη, που γράφτηκαν ως πράξη εξομολόγησης, αυτοπροσδιορισμού και εξιλέωσης. Γράμματα που χάθηκαν στη δίνη του χρόνου, όπως και οι άνθρωποι που τα συνέταξαν: μετανάστες, εξόριστοι της ζωής, παραβάτες, άνθρωποι ηττημένοι από τις συνθήκες και τις προσωπικές τους επιλογές, που αναζητούν τον δρόμο της επιστροφής, την πορεία προς τη λύτρωση και τη συγχώρεση, και νοσταλγούν έναν κόσμο που στην πραγματικότητα έχει χαθεί οριστικά.
Εκατόν εξήντα έξι σελίδες πυκνής αφήγησης σε πρώτο πρόσωπο. Επιστολές που όλες μαζί σχηματίζουν μια διάφανη αφηγηματική γραμμή, καθώς η καθεμιά φτάνει κατά σύμπτωση στα χέρια του επόμενου ήρωα - αφηγητή. Μια ιδιότυπη σκυταλοδρομία εξομολογήσεων του πεπρωμένου και της μοίρας που οι συντάκτες μοιράζονται καθώς αποκαλύπτουν την ψυχή και τα κρίματά τους στο χαρτί.
Η βραβευμένη Λιβανέζα συγγραφέας, Χόντα Μπαρακάτ, γνωρίζοντας πολύ καλά την αραβική ιδιοσυγκρασία, αγγίζει μέσα από τα λόγια των ηρώων της τη σχέση με τον εαυτό τους, την έννοια της πατρίδας, τη μετανάστευση και τις δυσκολίες της προσαρμογής σε ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον, αλλά με τον δικό της τρόπο και την πάντα εύφλεκτη πολιτική κατάσταση στον αραβικό κόσμο - θέματα που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος Άραβας, εντός και εκτός των συνόρων της πατρίδας του, χαρακτηριστικά μιας κοινωνίας που πασχίζει να αφήσει πίσω της τα τραύματα του παρελθόντος και να ορθοποδίσει, όπως σημειώνεται και στο οπισθόφυλλο. Όλα αυτά με μια σύγχρονη προσέγγιση αποδόμησης που επιζητά να αναδείξει τα εσωτερικά κίνητρα.
Η Μπαρακάτ, που έχει φανεί τολμηρή και στο παρελθόν (το πρώτο της βιβλίο ήταν το πρώτο αραβικό μυθιστόρημα με πρωταγωνιστή έναν ομοφυλόφιλο άνδρα) δεν ωραιοποιεί τους ήρωές της, ούτε επιθυμεί να τους εξαγνίσει στα μάτια των αναγνωστών. Δεν είναι αυτός ο σκοπός της και ο τρόπος που γράφει το καθιστά απόλυτα σαφές. Νοιάζεται όμως να τους καταλάβει, τους δίνει χώρο να μιλήσουν και τους ακούει με προσοχή και σεβασμό. Αυτό ακριβώς εξυπηρετεί και η επιλογή να δοθούν οι ιστορίες τους ως επιστολές και όχι με κάποιον πιο κλασικό μυθιστορηματικό τρόπο, που όπως έχει δηλώσει η ίδια η συγγραφέας, δε μπόρεσε εδώ να λειτουργήσει.
Οι αφηγήσεις είναι ρεαλιστικές, ωμές, σε αρκετά σημεία γίνονται σκληρές, όπως υπήρξε και η ίδια η ζωή για τους συντάκτες αυτών των επιστολών. Ο καθένας αποτυπώνει τη δική του αλήθεια, τη δική του ματιά χωρίς κάποιον αφηγηματικό αντίλογο, καθώς τα γεγονότα αποκαλύπτονται και οι βαθιές πληγές ματώνουν ξανά. Ίσως, μάλιστα, σκεφτείτε κι εσείς διαβάζοντας, πως στην ουσία οι τσακισμένοι αυτοί άνθρωποι δεν απευθύνονται σε αυτούς προς τους οποίους γράφουν, αλλά περισσότερο προς τον ίδιο τους τον εαυτό. Να πιάσουν το κακό απ’ τα κέρατα, να αποσυμπιέσουν επιτέλους τη θλίψη, την οργή και τις ενοχές από την ψυχή τους, να αποτυπώσουν με λέξεις τον σπαραγμό που δε μπορούν να ουρλιάξουν.
Το μυθιστόρημα της Χόντα Μπαρακάτ, “Νυχτερινό ταχυδρομείο”, τιμήθηκε με το Διεθνές Βραβείο Αραβικής Λογοτεχνίας (IPAF) 2019 και κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κέδρος, σε μετάφραση της Πέρσας Κουμούτση.
0 Σχόλια