«ΑΠΟΥΣΙΑ» φιλμ σούπερ 8 & ψηφιακό βίντεο

Πώς μπορούν η απουσία και η παρουσία να συνυπάρχουν; Ιδια πρόσωπα, ίδια χρονική στιγμή, σε τόσο διαφορετικές, αντίθετες καταστάσεις. Σκηνές δοσμένες τόσο με την παρουσία, όσο και με την απουσία, με έναν τρόπο που μοιάζει με παιχνίδι της μνήμης, όταν τελικά η απουσία γίνεται παρουσία και το αντίθετο.

Ακολουθώντας δρόμο παρόμοιο με τον "Οδοιπόρο", κατέγραψα αυτή τη σχετικά απλή ιδέα σε ένα μικρό διήγημα στις αρχές Φεβρουαρίου, θέλοντας να έχω ένα πρώτο σημείο αναφοράς για όσα είχα στο μυαλό μου. Έπειτα, δούλεψα την "Απουσία" ως ροή σύντομων πλάνων (η λέξη σενάριο δε μου πολυταιριάζει εδώ) που θα μπορούσαν να αποδοθούν οπτικά, να διηγηθούν μια ιστορία. Το μέσο το είχα ήδη επιλέξει, ασπρόμαυρο φιλμ Super 8, αυτή τη φορά το UN54 της Orwo που θα απέδιδε πιο απαλή αντίθεση, ιδανική για σκηνές σε εσωτερικό χώρο. 

Η απόφαση να έχω μπροστά απ' την κάμερα τη μητέρα μου δεν ήταν εύκολη. Αποφάσισα όμως να το κάνω, σαν μια απόπειρα διαλόγου με μια κατάσταση που κατατρώει σε μεγάλο βαθμό όσους τη ζούν, μια απόπειρα διαλόγου με την απώλεια. Απουσία του παρελθόντος και κάθε ανάμνησης, απουσία που αποδομεί και ξαναχτίζει μια διαφορετική παρουσία. Αυτός είναι ο λόγος που την ήθελα μπροστά απ' την κάμερα, αλλά και ο λόγος που το όνομά της δεν υπάρχει στους τίτλους. Απουσιάζει. 

Γύρισα τα πλάνα ένα πρωινό, σαν ένα ωραίο παιχνίδι λίγο μετά τον πρώτο καφέ της ημέρας. Ήταν απρόσμενα συνεργάσιμη κι ας έδειχνε να σαστίζει με τα "πάμε", τα "στοπ" και τις οδηγίες μου. Τα πλάνα με εκείνη, γεμάτα φως, χωρίς εκείνη με λιγότερα φώτα, να τονιστεί η αντίθεση. Η κάμερα, ωστόσο, πήρε μια πρωτοβουλία που θα διαμόρφωνε ένα άλλο αποτέλεσμα. Βλέποντας το φιλμ μετά την επεξεργασία, διαπίστωσα πώς στα πλάνα που δεν είχα επιπλέον φώτα, το φωτόμετρο που έδινε αυτόματη ρύθμιση στην κάμερα δε λειτουργούσε! Το αποτέλεσμα: τα πλάνα με τη μητέρα μου βγήκαν μια χαρά, όσα ήταν χωρίς εκείνη, σχεδόν μαύρα! (Για φαντάσου...)

Και κάπου εδώ μπήκε στο παιχνίδι η πιστή, παλιά μου ψηφιακή κάμερα. Μην έχοντας πια φιλμ διαθέσιμο, αποφάσισα να ξαναγυρίσω τα πλάνα χωρίς τη μητέρα μου σε ψηφιακό βίντεο. Πιο σαφής πια η αντίθεση, τα μισά πλάνα με Super 8, τα άλλα μισά με ψηφιακή κάμερα, διαφορετικά μέσα, διαφορετικές υφές στην εικόνα και η ιδέα πήρε έτσι την τελική της μορφή. 

Τελευταία πινελιά, το εξαίσιο "Νυχτερινό Νο20" του Φρεντερίκ Σοπέν, ένα κομμάτι που σε πλημμυρίζει συναισθήματα και με έναν τρόπο μαγικό κούμπωσε πάνω στα πλάνα. Στη συγκεκριμένη ηχογράφηση, ακούμε την πολυβραβευμένη αυστριακή πιανίστα Anastasia Huppmann να ερμηνεύει μοναδικά το έργο του Σοπέν, με την τεχνική και την ένταση που απαιτείται για να μιλήσει στην καρδιά του ακροατή. Η ηχογράφηση διατίθεται ελεύθερα από την ίδια την πιανίστα, με άδεια Creative Commons, άδεια με την οποία ελευθερώνεται και η μικρή μου αυτή ταινία.

H ταινία επιλέχθηκε ως φιναλίστ στην κατηγορία "Καλύτερη πολύ μικρού μήκους ταινία" (για ταινίες με διάρκεια έως 5 λεπτά) από το Stockholm City Film Festival, για τον μήνα Μάρτιο του 2023.