9 Φεβρουαρίου - Παγκόσμια ημέρα Ελληνικής Γλώσσας


Μέρα ξεχωριστή η 9η Φεβρουαρίου, με διπλό τιμητικό χαρακτήρα που αγκαλιάζει την ιστορία και τον πολιτισμό μας. Στις 9 Φεβρουαρίου του 1857, φεύγει από τη ζωή στην Κέρκυρα ο εθνικός μας ποιητής, Διονύσιος Σολωμός, του οποίο το έργο "Ύμνος εις την Ελευθερίαν", είναι ο εθνικός ύμνος της Ελλάδας και της Κύπρου. Το 2017, η ελληνική κυβέρνηση, θεσμοθέτησε τη μέρα αυτή ως Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας, κατά την οποία πραγματοποιούνται εκδηλώσεις, διαλέξεις και ομιλίες, λογοτεχνικοί μαραθώνιοι, απαγγελίες ποιημάτων, παρουσιάσεις βιβλίων κ.α. σε ελληνικούς συλλόγους, κοινότητες και στα ελληνικά εκπαιδευτικά ιδρύματα σε όλο τον κόσμο.

Είναι δύσκολο να ασχοληθεί κανείς με την ιστορική διαδρομή, τις ιδιότητες και την οικουμενική επίδραση της ελληνικής γλώσσας, δίχως να νιώσει ξεχωριστή υπερηφάνεια, συγκίνηση και δέος. Ο βαθμός στον οποίον η ελληνική γλώσσα γονιμοποίησε και διαμόρφωσε έννοιες, ιδέες και σκέψη στο σύνολο σχεδόν της δυτικής (και όχι μόνο) κουλτούρας, γραμματείας, επιστήμης και τέχνης, είναι κάτι το πραγματικά αξιοθαύμαστο. 

Όπως σημειώνεται και σε σχετική εγκύκλιο του υπουργείου Παιδείας: «Με την θέσπιση αυτής της παγκόσμιας ημέρας επιδιώκεται η ανάδειξη του θεμελιώδους ρόλου που διαδραμάτισε η ελληνική γλώσσα ανά τους αιώνες, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην εδραίωση τόσο του ευρωπαϊκού όσο και του παγκόσμιου πολιτισμού. Η ελληνική γλώσσα κατά την αρχαιότητα ευτύχησε να καταστεί φορέας μορφοποίησης και μεταβίβασης σημαντικών επιστημονικών θεωριών, φιλοσοφικών θεωρήσεων και λογοτεχνικών κειμένων. Στην ελληνική γράφτηκαν λίγο αργότερα τα πιο σημαντικά κείμενα του Χριστιανισμού για να διαδοθούν σε ολόκληρο τον κόσμο. Στο διάβα των αιώνων υπήρξε καθοριστική η συμβολή της ως μέσου αποθησαύρισης και διάδοσης του ελληνικού πολιτισμού και επιβιώνει ως τις μέρες μας, στη νεότερη εκδοχή της, ως μια από τις μακροβιότερες ζωντανές γλώσσες παγκοσμίως».

«Εκατάλαβα· θέλεις να ομιλήσουμε για τη γλώσσα· 
μήγαρις έχω άλλο στο νου μου πάρεξ ελευθερία και γλώσσα;» 
Διονύσιος Σολωμός, "Διάλογος ποιητή και σοφολογιώτατου"

Η ελληνική γλώσσα έγινε και παραμένει ένας μοναδικός φορέας παγκόσμιου πολιτισμού, αλλά και συνδετικός κρίκος, ολοζώντανος μάρτυρας της μακράς ιστορικής διαδρομής και συνέχειας του Ελληνισμού. Οι πολλές διαφορετικές εκδοχές, διάλεκτοι και ντοπιολαλιές τόσο στην σημερινή μητροπολιτική Ελλάδα και Κύπρο όσο και σε περιοχές του ευρύτερου ιστορικού Ελληνισμού (Κάτω Ιταλία, Αίγυπτος, Πόντος, Μικρά Ασία, Μαύρη Θάλασσα κ.α.), διαμορφώνουν μια αλυσίδα ανεξάντλητου γλωσσικού, πολιτισμικού και λαογραφικού πλούτου που εκτείνεται από τον 17ο αιώνα π.Χ. και την Γραμμική Β' έως και σήμερα. 

Αξίζει να θυμηθούμε τα λόγια δυο σπουδαίων Ελλήνων που τιμήθηκαν με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Ο Οδυσσέας Ελύτης είχε πει: «Εγώ δεν ξέρω να υπάρχει παρά μία γλώσσα, η ενιαία Ελληνική γλώσσα. Το να λέει ο Έλληνας ποιητής, ακόμα και σήμερα, ο ουρανός, η θάλασσα, ο ήλιος, η σελήνη, ο άνεμος, όπως το έλεγαν η Σαπφώ και ο Αρχίλοχος, δεν είναι μικρό πράγμα. Είναι πολύ σπουδαίο. Επικοινωνούμε κάθε στιγμή μιλώντας με τις ρίζες που βρίσκονται εκεί. Στα Αρχαία.», ενώ ο Γιώργος Σεφέρης σημειώνει: «Από την εποχή που μίλησε ο Όμηρος ως τα σήμερα, μιλούμε, ανασαίνουμε και τραγουδούμε την ίδια γλώσσα».

Όχημα για τον οικουμενικό ρόλο που έπαιξε η γλώσσα μας, αποτέλεσε το ελληνικό αλφάβητο, που από τον 8ο αιώνα π.Χ. είναι το κυρίαρχο σύστημα γραφής της ελληνικής γλώσσας. Τελειοποιώντας το προγενέστερο φοινικικό αλφαβητικό σύστημα γραφής, το ελληνικό αλφάβητο έγινε η βάση για την δημιουργία άλλων, όπως του λατινικού (τo πιο διαδεδομένo σύστημα γραφής στον κόσμο σήμερα), του κυριλλικού, του γοτθικού, του κοπτικού κ.α. 

Τα Ελληνικά είναι σήμερα, εκτός φυσικά από επίσημη γλώσσα της Ελλάδας, μία από τις δύο επίσημες γλώσσες της Κυπριακής Δημοκρατίας, μία από τις είκοσι τέσσερις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναγνωρισμένη μειονοτική γλώσσα στην Αλβανία και σε περιοχές της Ιταλίας, της Ρουμανίας, της Ουκρανίας και στην Αρμενία. Υπολογίζεται ότι στις μέρες μας Ελληνικά μιλούν περισσότεροι από 12 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, είτε ως μητρική γλώσσα, είτε μαθαίνοντάς τα ως ξένη γλώσσα - η δεύτερη κατηγορία καταγράφει αυξητικές τάσεις τα τελευταία χρόνια. 

Προσωπικά μιλώντας, το να έχω διδαχθεί, να διαβάζω, να μιλάω και να γράφω στην ελληνική γλώσσα είναι από τα πράγματα που περισσότερο με κάνουν υπερήφανο ως προς την καταγωγή μου και το θεωρώ ξεχωριστή τύχη. Έχω πάντα μεγάλη ευαισθησία, σε βαθμό ψυχαναγκασμού, με την όσο πιο ορθή χρήση της γλώσσας μας, από σεβασμό και αγάπη προς αυτό το τόσο σπουδαίο και μοναδικό που η ιστορία μάς έχει παραδώσει και που, θεωρώ, έχουμε καθήκον να διαφυλάσσουμε, αναπτύσσοντας παράλληλα την ικανότητα να εμβαθύνουμε στις υψηλές έννοιες που η γλώσσα μάς μεταφέρει.

Εικόνα ανάρτησης: Dimitris Vetsikas από το Pixabay

Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια