ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΦΛΥΑΡΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ

Με μια βιβλιοπρόταση σκέφτηκα να υποδεχθούμε τον Ιούνιο και το καλοκαίρι, μιας που σίγουρα όλοι θα αναζητήσουμε αυτόν τον καιρό καλά αναγνώσματα για να μας συντροφεύσουν σε ζεστά βράδια στην πόλη, σε αποδράσεις κοντινές ή μακρινές ή στις διακοπές μας. 

Το βιβλίο που θα δούμε δεν είναι καινούργιο (για μένα τα βιβλία δεν παλιώνουν) και μας έρχεται από τις Εκδόσεις Ίαμβος. Η χαρά μου, λοιπόν, είναι διπλή, αφενός γιατί θα σας μιλήσω για ένα πολύ ωραίο μυθιστόρημα, που με ταξίδεψε και με μάγεψε και αφετέρου γιατί αυτό το βιβλίο είναι του εκδοτικού οίκου μέσω του οποίου είδε το φως και η "Βόλτα στο Φεγγάρι" μου.

Θα μιλήσουμε για το μυθιστόρημα "Το τραγούδι του φλύαρου ποταμού", το πρώτο πεζογραφικό έργο του ποιητή Μάνου Καστέλη, ένα μυθιστόρημα μικρό σε έκταση, αλλά πολύ μεγάλο σε εικόνες και νοήματα.


Ο Ραφίκ μεγαλώνει με τη μητέρα του σε ένα ορεινό αγροτικό χωριό. Μόνη ασχολία και διέξοδος τα εύφορα χωράφια της κοιλάδας που θρέφει τον τόπο του. Τον πατέρα του σχεδόν δεν τον γνώρισε και η μάνα του παλεύει μόνη, στα χωράφια, στο σπίτι, στο μεγάλωμά του. Όταν κι εκείνη φύγει, στο νου του Ραφίκ, που πλέον είναι μόνος, έρχεται η ευχή κι η κατάρα που του είχε αφήσει: "...όταν μια μέρα αγόρι μου πεθάνω, θέλω να φύγεις απ' το χωριό τούτο. Δε θέλω να γεράσεις εδώ που γέρασα εγώ. Κοίταξε γύρω σου, υπάρχουν βουνά ψηλά, μα πίσω απ' αυτά υπάρχουν καλύτεροι τόποι. Πολιτείες μεγάλες σαν εκείνες που σου λέω τις νύχτες στα παραμύθια". Ο Ραφίκ δίσταζε, μα τελικά αποφάσισε να φύγει.

Στην αρχή της περιπλάνησης, καθώς αφήνεται στην αγκαλιά των μεγάλων βουνών, συναντά έναν σοφό γέρο ερημίτη, που θα γίνει αχώριστος σύντροφός του ως το τέλος. Ο Ραφίκ διψάει να μάθει τα πάντα. Για τη ζωή, το καλό και το κακό, τον Θεό, τους ανθρώπους και τις μεγάλες πολιτείες τους, τις γυναίκες, τον έρωτα. Στο πρόσωπο του γέρου θα βρει έναν συνοδοιπόρο ζωής, έναν δάσκαλο, έναν φίλο μοναδικό και πολύτιμο, τον πατέρα που ποτέ δεν γνώρισε. Κι ο γέρος, στο πρόσωπο του Ραφίκ θα ξαναβρεί τη δίψα για ζωή, για γνώση, θα έρθει σε επαφή ξανά με τα νιάτα και τον αυθορμητισμό που έχασε.

"ο γέρος στις ερωτήσεις του Ραφίκ, ένιωσε την ασίγαστη δίψα του νέου να μάθει, από τη δίψα που ένιωσε εκείνος ν' απαντήσει"

Το βιβλίο του Μάνου Καστέλη το κοίταζα και το κοίταζα συνέχεια κάθε φορά που επισκεπτόμουν το βιβλιοπωλείο του Ίαμβου στην Χαριλάου Τρικούπη 31. Διαβάζοντας το οπισθόφυλλο και σκόρπια κομμάτια μέσα, κάτι μου έλεγε ότι πρέπει οπωσδήποτε να το αποκτήσω. Από την ώρα που ξεκίνησα να το διαβάζω -ίσως ακουστεί κοινότυπο, μα είναι η αλήθεια- άρχισα κιόλας να σημειώνω με το μολύβι πλάι στις παραγράφους. 

Γεμάτο εικόνες πανέμορφες, γεμάτο αγάπη για τη ζωή, συμπυκνωμένη γνώση και σοφία, αισθάνθηκα ως αναγνώστης πως ο Ραφίκ ήμουν εγώ. Αισθάνθηκα πως εγώ περιδιαβαίνω τις κοιλάδες και τα δάση, πως τα βράδια εγώ μπαίνω στις φιλόξενες σπηλιές με τον γέρο σοφό και το επόμενο πρωί, εγώ μαζί του ακολουθώ την πορεία του ποταμού προς το νότο. Πως εγώ ακούω το τραγούδι του. Η ιστορία είναι προσχηματική και τα πρόσωπα συμβολικά. Ο νεαρός Ραφίκ κυνηγάει το μέλλον του, όπως όλοι οι νέοι άνθρωποι και ο γέρος ερημίτης δίνει τις βάσεις που το παρελθόν χτίζει ώστε πάνω του να στηριχθεί το παρόν για να υψωθεί προς αυτό το μέλλον που όλοι αναζητούμε. Ο γέρος δεν είναι παρά η προσωποποίηση της ίδιας της σοφίας, της γνώσης, του Θεού και το φλύαρο ποτάμι που ακολουθούν συμβολίζει την ασυγκράτητη ορμή της ζωής, που πάντα πάει μπροστά.

Λέει κάπου προς το τέλος ο γέρος στον Ραφίκ: "Σ' ευχαριστώ, γιατί άφησες τις κουρασμένες πηγές της καρδιάς μου, να σμίξουν και να τρέξουν μαζί με τα ποτάμια της νιότης σου!"

Το κείμενο ξεχειλίζει δροσερό και μυρωδάτο λυρισμό και οι ποιητικές καταβολές του Μάνου Καστέλη είναι εμφανείς παντού. Το "τραγούδι του φλύαρου ποταμού" είναι ένα βιβλίο που θα μιλήσει κατευθείαν στην καρδιά κάθε ευαίσθητου αναγνώστη, σε κάποια σημεία κιόλας υποψιάζομαι ότι θα συγκινηθείτε - δε λέω περισσότερα, θα προδώσω την ιστορία. 

Αναδημοσιεύω από το οπισθόφυλλο:
Έντονες εικόνες, αδρές, με νοήματα απλά και ρωμαλέα εναλλάσσονται και παρά την επίμονη παραμονή του γέρου στο σκοτάδι, σκορπίζουν φως. Η φωνή που ακούγεται είναι ικανή να ταράξει κάθε κοιμισμένη ψυχή και να εμπνεύσει κάθε ανήσυχη. 
Και είπε ο γέρος: Να θυμάσαι Ραφίκ, πως ο καλός κι ο κακός ζούνε κάτω από την ίδια στέγη. Η τσουκνίδα με τη μολόχα φυτρώνουν στο ίδιο χωράφι. Θα τις βρεις και τις δύο στην ίδια συστάδα. Ο ένοχος κι ο αθώος προχωρούν μαζί. Είναι σχεδόν αχώριστοι. Η άδικη πράξη θα ζημιώσει τον ένα, θα ωφελήσει τον άλλον. Ο ερχομός της βροχής στην ξηρασία είναι δώρο Θεού. Δε θα 'ρθει όμως μόνη της, θα φέρει μαζί της και το αστροπελέκι. Θα χαρούμε για τη γη που ξεδίψασε, μα την επαύριον θα θρηνήσουμε για το δέντρο που κάηκε. Το καλό και το κακό, εναλλάσσονται μέσα στο χρόνο, στον τόπο και στον τρόπο. Η οφθαλμαπάτη, είναι η πιο αθώα απάτη. Ωστόσο, για τους διψασμένους οδοιπόρους της ερήμου, αγγίζει τα όρια του εγκλήματος. Αύριο, θα γνωρίσεις έναν κόσμο, Ραφίκ, που αιώνες τώρα ζει αρμονικά ανάμεσα στο καλό και στο κακό. Κοντά του ζήσε κι εσύ!

Και λίγα λόγια για τον συγγραφέα: Ο Μάνος Καστέλης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1947. Στα γράμματα πρωτοεμφανίζεται το 1979 με την ποιητική συλλογή "Ηλιοτρόπια" από τις εκδόσεις "Ευκλείδης" και το 1981 με το μακρόπνοο συνθετικό του ποίημα "Μυστικός διάλογος". Τον ίδιο χρόνο γίνεται μέλος της Ενωτικής Πορείας Συγγραφέων Ελλάδος και λίγο αργότερα τακτικό μέλος της Ένωσης Στιχουργών Ελλάδος. Το 1996 κυκλοφορεί την ποιητική συλλογή "Σιωπηλές φλυαρίες" και το 1998 το "Νυχτερινό Ταχυδρομείο". Ποιήματά του έχουν δημοσιευτεί σε ξένα και ελληνικά λογοτεχνικά περιοδικά κι εφημερίδες. "Το τραγούδι του φλύαρου ποταμού" είναι το πρώτο του άνοιγμα προς τον πεζό λόγο.

Το μυθιστόρημα του Μάνου Καστέλη κυκλοφόρησε το 2006 και αν λόγω παλαιότητας δυσκολευτείτε να το βρείτε στα βιβλιοπωλεία, μπορείτε να το αποκτήσετε από το βιβλιοπωλείο των Εκδόσεων Ίαμβος, Χαριλάου Τρικούπη 31 στο κέντρο της Αθήνας. Επίσης, οι Εκδόσεις Ίαμβος, με ένα τηλεφώνημα στο 210-3300443 μπορούν να στείλουν οποιονδήποτε τίτλο τους ταχυδρομικά σε όλη την Ελλάδα, χωρίς επιπλέον έξοδα αποστολής.

Από εμένα, συγχαρητήρια στον κ. Μάνο Καστέλη για το υπέροχο βιβλίο που έγραψε, συγχαρητήρια στις Εκδόσεις Ίαμβος που το εξέδωσαν και εύχομαι σε όσους το αποκτήσετε να το αγαπήσετε όπως κι εγώ.

Δημοσίευση σχολίου

4 Σχόλια

  1. Βγαίνει ο ενθουσιασμός σου σε όλο το κείμενο :) Μου άρεσε η υπόθεση του απ' όσα αναφέρεις .Πρέπει να είναι πολύ καλό . Μ' αρέσει και το εξώφυλλό του πολύ .
    Συμφωνώ ότι τα βιβλία δεν παλιώνουν και προσωπικά τελευταία όλο παλιές εκδόσεις διαβάζω εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων :)
    Ελπίζω να είσαι καλά γενικώς και ... καλό μήνα !!!(το γενικώς το πρόσεξες ? μου βγήκε αυθόρμητα , χαχαχ)
    Κατερίνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Καλημέρα Κατερινάκι, ειλικρινά δεν μπορώ να καταλάβω από πού συμπέρανες ότι μου άρεσε το βιβλίο...χαχαχαχα.
    Πραγματικά είναι πολύ καλό βιβλίο και είναι ακριβώς στο ύφος που μου αρέσει να διαβάζω, γι' αυτό ενθουσιάστηκα.
    Το πρόσεξα το γενικώς, κάτι ξέρεις εσύ, κάτι ξέρεις... χαχαχα!
    Καλό μήνα κι από μένα Κατερίνα και καλό Καλοκαίρι!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Καλησπέρα, Δημήτρη. δεν αμφέβαλλα ότι θα σε άφηνε αδιάφορο ένα τέτοιο βιβλίο. Σου αρέσουν τα βιβλία που πραγματεύονται βαθιές καταδύσεις στην ψυχή. Κι εννοείται πως τα βιβλία δεν παλιώνουν! Καλό βράδυ από τη Νίσυρο και εύχομαι πολλή έμπνευση για το δεύτερο βιβλίο σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Καλώς τον Νίκο μας :) πολύ χαίρομαι που σε ξαναβλέπω στο "σπιτικό" μου. Με ξέρεις πλέον καλά και καταλαβαίνεις το λογοτεχνικό ύφος που με συγκινεί, άρα πολύ σωστό και εύστοχο το σχόλιο. Σ' ευχαριστώ πολύ και για την ευχή, ελπίζω να μπορέσω να αποδώσω όσο καλύτερα μπορώ αυτό που έχω στο μυαλό μου :) Να 'σαι καλά Νίκο!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή