LitTOUR: Μέρες λογοτεχνίας στην Τιφλίδα


Στη σκιά του Καυκάσου, του βουνού που ενώνει τον μύθο με την ιστορία, στην Τιφλίδα, την όμορφη πρωτεύουσα της Γεωργίας, διαχρονικό σταυροδρόμι πολιτισμών από την Ευρώπη και την Ασία, συγγραφείς και άνθρωποι του βιβλίου από εννέα χώρες συναντηθήκαμε για ένα φεστιβάλ που εξελίχθηκε σε αλησμόνητη εμπειρία. Το φεστιβάλ LitTour, στην πρώτη του διοργάνωση ως ετήσιο διεθνές λογοτεχνικό φεστιβάλ, θέλησε να φέρει κοντά ανθρώπους από διαφορετικές κουλτούρες και πολιτισμούς, πιστεύοντας και στηρίζοντας τον δημιουργικό διάλογο και την ανταλλαγή ιδεών, που μπορεί να γίνει πλατφόρμα δημιουργίας.

Επίσημα για τέσσερις ημέρες, από τις 11 έως τις 14 Σεπτεμβρίου (ανεπίσημα για τρεις, μιας που η
Κυριακή ήταν περισσότερο ελεύθερη μέρα) το ξενοδοχείο Holiday Inn της Τιφλίδας έγινε σπίτι και εργαστήριο για μια συντροφιά που κατάφερε αμέσως και έδεσε με τη χημεία που αναγνωρίζει ανθρώπους με κοινά ενδιαφέροντα και κοινούς στόχους. 


Το πρόγραμμα των εργασιών της πρώτης ημέρας άνοιξε με τη δική μου ομιλία για την τρέχουσα κατάσταση στην ελληνική αγορά βιβλίου και τα προβλήματα ενός συγγραφέα στην παρούσα πραγματικότητα, όλα υπό το πρίσμα της οικονομικής κρίσης. Το ακροατήριο άκουγε με ιδιαίτερη προσοχή και μετά το πέρας της ομιλίας ακολούθησαν πολλές ερωτήσεις που έδειξαν τόσο το ενδιαφέρον για την Ελλάδα και την οικονομική κατάσταση, όσο και για την πορεία του βιβλίου μέσα στις αρνητικές συγκυρίες. Της ομιλίας μου, ακολούθησε εκείνη της εκπροσώπου του Ολλανδικού Λογοτεχνικού Ινστιτούτου, Μιρέιγ Μπέρμαν, που μίλησε για το άνοιγμα της ολλανδικής λογοτεχνίας στη διεθνή αγορά και τις προσπάθειες των εκεί αρχών να στηρίξουν το εγχώριο βιβλίο και τους συγγραφείς. Τέλος, στο βήμα ανέβηκε η Αιγύπτια συγγραφέας, Μάι Καλέντ, η οποία διάβασε ένα διήγημα που ετοίμασε ειδικά για το φεστιβάλ, ένα υπέροχο προσωπικό μανιφέστο-εξομολόγηση για το τι σημαίνει για εκείνη να γράφει και να δημιουργεί. 

Μετά το πέρας των ομιλιών και ένα ωραίο δείπνο στο εστιατόριο του ξενοδοχείου, ξεναγηθήκαμε στο πολύ ενδιαφέρον “ανοιχτό μουσείο” της Τιφλίδας, μια έκταση πολύ κοντά, έξω από την πόλη, όπου ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να δει παραδοσιακά σπίτια και να γνωρίσει τον τρόπο ζωής των ανθρώπων περασμένων εποχών - ουσιαστικά, ένας μικρός οικισμός-μουσείο λαογραφίας/εθνογραφίας του γεωργιανού παρελθόντος. Νωρίς το βράδυ, ήταν η ώρα για την επίσημη έναρξη του φεστιβάλ, στο κτήριο της Εθνικής Κοινοβουλευτικής Βιβλιοθήκης, στο κέντρο της πόλης, που κήρυξε ο διευθυντής της βιβλιοθήκης και ποιητής Γκιόργκι Κεκελίτζε μαζί με τον αντιδήμαρχο Τιφλίδας.


Τη δεύτερη μέρα άνοιξε ο υπεύθυνος του τομέα λογοτεχνικής θεωρίας του Ινστιτούτου για τη Γεωργιανή Λογοτεχνία, “Σότα Ρουσταβέλι” και μεταφραστής, Γκάγκα Λομίτζε, παρουσιάζοντας χρονολογικά τις μεταφράσεις έργων Γεωργιανών συγγραφέων στο εξωτερικό. Στη συνέχεια, τη σκυτάλη πήρε ο Ινδός λογοτεχνικός ατζέντης, Σρίνταρ Γκόουντα, με μια πολύ ενδιαφέρουσα παρουσίαση της τεράστιας και ποικιλόμορφης λογοτεχνικής αγοράς της Ινδίας, μιας χώρας 1,2 δισεκατομμυρίου κατοίκων όπου μιλιούνται 23 επίσημες γλώσσες και χρησιμοποιούνται τουλάχιστον πέντε αλφαβητικά συστήματα, ενώ αναφέρθηκε και στη μεταφρασμένη λογοτεχνία που εκδίδεται στη Μεγάλη Βρετανία. Ακολούθως, η διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου της Γεωργίας, Μεντέα Μετρεβέλι, παρουσίασε τις πρώτες δράσεις και στόχους του νεοσύστατου οργανισμού (ιδρύθηκε μόλις τον περασμένο Μάρτιο), αναφερόμενη ειδικά στις πρωτοβουλίες για την στήριξη της μετάφρασης γεωργιανών έργων κυρίως σε ευρωπαϊκές γλώσσες, εν όψει και της φιλοξενίας της Γεωργίας ως τιμώμενης χώρας στο διεθνές φεστιβάλ της Φρανκφούρτης το 2018 – γεγονός ορόσημο για το οποίο ο εκεί λογοτεχνικός κόσμος προετοιμάζεται πυρετωδώς. Οι εργασίες, συνεχίστηκαν με αναγνώσεις από τον Ούγγρο συγγραφέα, Άντρας Πέτοτς, την Γεωργιανή πεζογράφο Άννα Σαμαντασβίλι και τον Γεωργιανό ποιητή, πεζογράφο και μουσικό, Έρεκλε Ντεϊσάτζε

Το βράδυ, όλοι οι συμμετέχοντες είχαμε την τιμή να είμαστε προσκεκλημένοι στο Προεδρικό Μέγαρο, στον όμορφο κήπο του οποίου μάς υποδέχθηκε ο ίδιος ο Πρόεδρος της Γεωργίας, Γκιόργκι Μαργκβελασβίλι. Ο Πρόεδρος, χαμογελαστός και ευχάριστα χαλαρός, μίλησε ξεχωριστά με τον καθένα από εμάς, δείχνοντας ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις εργασίες του φεστιβάλ και τη λογοτεχνία γενικότερα. Τα αρώματα και οι γεύσεις από τον πλούσιο μπουφέ, μαζί με τη μοναδική υφή των τοπικών κρασιών που μάς προσφέρθηκαν, χαλάρωσαν και γλύκαναν τις στιγμές που περισσότερο έμοιαζαν με αυτές μιας φιλικής συγκέντρωσης παρά μιας επίσημης επίσκεψης. Στο κλείσιμο της βραδιάς, ο Πρόεδρος δώρισε στον καθένα από εμάς από δύο δίγλωσσα πολυτελή βιβλία για έναν από τους σημαντικότερους και πιο αγαπημένους κλασικούς συγγραφείς της Γεωργίας, τον Βάτζα Φσαβέλα, το πρώτο με σπάνιες φωτογραφίες και ντοκουμέντα από τη ζωή και το έργο του και το δεύτερο με μικρά διηγήματά του.


Η τρίτη μέρα, ήταν αφιερωμένη αποκλειστικά στη Γεωργιανή λογοτεχνία, με μόνη εξαίρεση την συγγραφέα Ασέρ Γιενί, από την Τουρκία, που διάβασε ένα απόσπασμα από πρόσφατο βιβλίο της – κανονικά ήταν να διαβάσει την προηγούμενη μέρα, όμως τελικά το πρόγραμμα δεν το επέτρεψε. Στις ομιλίες που ακολούθησαν, ο διευθυντής του Λογοτεχνικού Μουσείου της Τιφλίδας, Λάσα Μπαγκράτζε, παρουσίασε την ιστορία, τις δράσεις και μερικά από τα εκθέματα του μουσείου και η διευθύντρια του Ινστιτούτου για τη Γεωργιανή Λογοτεχνία “Σότα Ρουσταβέλι”, παρουσίασε επίσης τον οργανισμό και τις πολύ σημαντικές δράσεις του για την προώθηση των γραμμάτων. Οι εργασίες συνεχίστηκαν με παρουσιάσεις και αναγνώσεις από τους συγγραφείς, Ζβίαντ Κβαρατσχέλια, Ηρακλή Σαμσονάτζε, Σαλόμε Μακαρίτζε, Μανάνα Ντουμπάτζε, αλλά και του διάσημου Γεωργιανού συγγραφέα, Λάσα Μπουγκάτζε, ο οποίος διάβασε έναν συγκλονιστικό θεατρικό μονόλογο βασισμένο στην αληθινή και αμφιλεγόμενη ιστορία μιας γυναίκας από την ταραγμένη περιοχή της Οσετίας, που υποστηρίζει ότι είναι η χαμένη μητέρα του Ρώσου Προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν. 

Με τη μελαγχολία στα πρόσωπα αρκετών να κάνει ήδη από νωρίς το πρωί αισθητή την παρουσία της, μετά το καθιερωμένο απογευματινό διάλειμμα, ετοιμαστήκαμε να αναχωρήσουμε για την λίμνη Λίσι, λίγο έξω απ’ την Τιφλίδα, για ένα αποχαιρετιστήριο πάρτι που θα σηματοδοτούσε και το τέλος του φεστιβάλ. Στον όμορφο υπαίθριο χώρο του Lisi Lake Lounge, η νύχτα γέμισε γέλια, αγκαλιές και με διάθεση που έπειθε ότι αυτό το φεστιβάλ ήταν μια αρχή για πολλά και σημαντικά. Υπό τους ήχους της δυνατής ηλεκτρονικής μουσικής και των στίχων του Έρεκλε Ντεϊσάτζε, ακόμα και οι πιο κρατημένοι ξεσηκώθηκαν και αφέθηκαν να παραδοθούν στο ρυθμό, μέχρι… όσο ο καθένας άντεχε. 

Με κάποιους έπρεπε να αποχαιρετιστούμε, καθώς θα έφευγαν για τις χώρες τους αργά τη νύχτα. Την επομένη, Κυριακή 14 Σεπτεμβρίου, επίσημη τελευταία μέρα του φεστιβάλ, όσοι μείναμε κάναμε βόλτα στην παλιά πόλη της Τιφλίδας και παρά το γεγονός ότι εκείνη τη μέρα ο καιρός δεν ήταν με το μέρος μας, το απόγευμα μάλιστα έβρεχε καταρρακτωδώς, τίποτα δεν μπορούσε να χαλάσει αυτές τις τελευταίες στιγμές της όμορφης λογοτεχνικής συντροφιάς που το φεστιβάλ κατάφερε να δημιουργήσει. 

Θέλω, κλείνοντας, να ευχαριστήσω μέσα απ’ την καρδιά μου, τους διοργανωτές, την εκδότρια Κέτεβαν Κικουράτζε του εκδοτικού οίκου Σιέστα και πρόεδρο της ένωσης Εκδοτών-Βιβλιοπωλών της Γεωργίας και τον καλό φίλο Γκάγκα Λομίτζε που με προσκάλεσε και με έκανε ενεργό μέλος του φεστιβάλ. Επίσης, ένα μεγάλο ευχαριστώ στους άλλους συμμετέχοντες, για την ανοιχτή αγκαλιά που όλοι γίναμε και την όμορφη επικοινωνία που είχαμε και θα έχουμε από δω και στο εξής.

Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια