Δημιουργώντας «Το φιλί και το ταξίδι»

Το τελευταίο μου βιβλίο, η συλλογή πεζών και ποιημάτων «Το φιλί και το ταξίδι» συνεχίζει το μεγάλο του διαδικτυακό ταξίδι μέσω της Ανοικτής Βιβλιοθήκης και νομίζω είναι καλή ευκαιρία να μοιραστώ μαζί σας κάποια βήματα από τη δημιουργία αυτής της πολύ ιδιαίτερης, ακόμα και για μένα, συλλογής.

Θα ακουστεί μάλλον υπερβολικό, αλλά, ως ποιητική αδεία, θα μπορούσα να πω ότι αυτό το βιβλίο γράφτηκε σε μια περίοδο περίπου δέκα ετών. Από τα βήματα των πρώτων περιηγήσεων που έδωσαν μικρά και μεγαλύτερα ερεθίσματα για δημιουργία, ως τα μεγάλα ταξίδια που, καθ' όλα κυριολεκτικά, μου άνοιξαν διάπλατα ορίζοντες. Και οι σκόρπιες σημειώσεις και μουτζούρες σε τετράδια, ημερολόγια, ακόμα και σε κάρτες επιβίβασης αεροπλάνων, έγιναν μαγιά που ανάλογα τη στιγμή, τη ματιά, τη διάθεση, έπαιρνε σχήμα, άρωμα και γεύση.

Όταν σκέφτηκα να φτιάξω αυτό το βιβλίο, βρέθηκα μπροστά στα κομμάτια ενός περίεργου παζλ χωρίς κάποια τελική εικόνα να με βοηθάει. Μικρά και μεγαλύτερα ποιήματα, πεζά κείμενα με εικόνες που μου γέννησε η εμπειρία ενός ταξιδιού ή μιας περιήγησης, προχειρογραμμένα κομμάτια και διηγήσεις ημερολογιακού τύπου που είχαν σκοπό περισσότερο να διασώσουν για μένα εικόνες και συναισθήματα και όχι για να διαβαστούν από άλλους, μερικά άλλα κάπως πιο καλογραμμένα που δουλεύτηκαν για να δημοσιευθούν ως άρθρα στο ταξιδιωτικό μου ιστολόγιο «Στιγμές και τόποι»... υλικό ετερόκλητο σε κατάσταση που έδειχνε δύσκολο να δώσει ένα τελικό αποτέλεσμα κάπως ενιαίο και που να αξίζει τον κόπο να διαβαστεί.

Τα κοιτούσα, τα ξανακοιτούσα αλλά μπορώ να πω ότι σε κάποια χρονική στιγμή είχα εγκαταλείψει την ιδέα και την προσπάθεια να προκύψει κάτι αξιοπρεπές. Μέχρι που βρέθηκε στο δρόμο μου η πρώτη μου γραφομηχανή, που την αναζήτησα με κίνητρο όχι να ξεκινήσω να γράφω κάτι, αλλά να επαναφέρω στο σήμερα έναν σημαντικό κρίκο από την παιδική μου ηλικία. Δεν είχα ιδέα τι με περίμενε μετά από αυτό, κυριολεκτικά στη γωνία. Η μία γραφομηχανή εξελίχθηκε σε μικρή συλλογή. Και τα κομμάτια αυτά, που απλά τα είχα πιο πρόχειρα σε ένα ντοσιέ στο γραφείο μου, έγιναν "παιχνίδι" για να δοκιμάζω τις γραφομηχανές και το πώς γράφουν. Γρήγορα συνειδητοποίησα ότι πειράζοντας ασυναίσθητα λέξεις, προτάσεις και νοήματα κάθε φορά που ξαναέγραφα στην ίδια ή σε άλλη γραφομηχανή ένα κείμενο, μου άρεσε όλο και πιο πολύ.

Η διαδικασία να γράφω και να ξαναγράφω σε γραφομηχανή τα κείμενα, έφερε την πολυπόθητη έμπνευση και νέες ιδέες, με έλυσε -για να το πω πιο απλά- και τα κείμενα, με έναν μαγικό τρόπο, άρχισαν να δένουν μεταξύ τους. Και τα ξαναέγραφα, διέγραφα, διόρθωνα... στη γραφομηχανή, μετά σημειώσεις στο χαρτί με κόκκινο στυλό και φωσφοριζέ μαρκαδόρο και έπειτα άλλο ένα χέρι στη γραφομηχανή, και ξανά, μια διαδικασία που τη χαιρόμουν σαν μικρό παιδί - παιχνίδι και δημιουργία ταυτόχρονα.

Τα κομμάτια που τελικά έφτασαν στα χέρια σας μέσα στη συλλογή «Το φιλί και το ταξίδι», είναι σε μεγάλο βαθμό αυτά με τα οποία ξεκίνησα να δουλεύω την ιδέα αυτή. Με εξαίρεση 5-6 που στην τελική επιλογή έπρεπε να απορριφθούν για λόγους καλύτερης συνοχής του υλικού και της ποιότητας του αποτελέσματος. Κάποια από τα κομμάτια πρέπει να πω ότι δεν βλέπουν για πρώτη φορά το φως. Για παράδειγμα, το ποίημα «Σ' εκείνο το βουνό», το είχα αναγνώσει σε μια βραδιά ποίησης του περιοδικού Chimeres και είχε δημοσιευθεί σε μια σχετική ειδική έκδοση. Το ποίημα «Ελεύθερα πουλιά», είχε πρωτοδημοσιευθεί εδώ, στο ιστολόγιό μου και δουλεύτηκε για να γίνει μέρος του βιβλίου. Τα πεζά «Άνοιξη στην Ελλάδα» και «Αφροδίτης δοξαστικόν» είχαν πρωτοδημοσιευθεί στο «Στιγμές και τόποι», δουλεμένα πλέον κι αυτά αλλιώς.

Με το υλικό πια έτοιμο, είχα να κάνω κάτι ακόμα για να είμαι τίμιος και σωστός απέναντι στη συγκυρία. Πήρα την απόφαση το βιβλίο, αν και ψηφιακό, να έχει την αισθητική, την αύρα και την όψη αυτού που εγώ έβλεπα όταν έγραφα στη γραφομηχανή, όσο γίνεται τουλάχιστον. Ένα χειροποίητο βιβλίο. Η αναζήτηση για τη σωστή γραμματοσειρά που να προσομοιώνει όσο καλύτερα γίνεται αυτή μιας γραφομηχανής ήταν βασική. Το βιβλίο δε θα προχωρούσε χωρίς αυτό το στοιχείο. Μέσα από ένα ξένο φόρουμ για φίλους των γραφομηχανών, γνώρισα τον Αμερικανό σχεδιαστή Fredrick Brennan, του οποίου η αγάπη για τις γραφομηχανές τον οδήγησε στο να δημιουργήσει γραμματοσειρές με μεγαλύτερη έμφαση στην αληθοφάνεια. Μάλιστα, μία από τις πρώτες ξένες (γι' αυτόν) γλώσσες τις οποίες υποστηρίζουν οι γραμματοσειρές του, ήταν τα ελληνικά, και η χαρά του όταν τον ενημέρωσα ότι θα χρησιμοποιήσω τη γραμματοσειρά του για ένα ελληνικό βιβλίο ήταν μεγάλη. Και η γραμματοσειρά, άλλο ένα ταξίδι!

Σαν proof reader, ας πούμε, λειτούργησε η αγαπημένη φίλη, Ευρυδίκη Αμανατίδου, στην οποία έστειλα τα κείμενα για μια πρώτη ματιά από κάποιον "ξένο". Βάζω τη λέξη σε εισαγωγικά, γιατί η Ευρυδίκη είναι η περίπτωση φίλου που ξέρει και καταλαβαίνει ακριβώς και αμέσως τι σκέφτομαι, πώς το σκέφτομαι και πώς αυτό περνάει έπειτα στο χαρτί. Με την Ευρυδίκη θα πούμε δύο λέξεις και θα καταλάβουμε άλλες τριάντα δύο - και αυτό ακριβώς ήταν που χρειαζόμουν τη συγκεκριμένη στιγμή. Ήμουν πια έτοιμος και ήταν η ώρα του υπέροχου και ακούραστου Γιάννη Φαρσάρη της Ανοικτής Βιβλιοθήκης, να του τα εμπιστευτώ και να κάνει τα δικά του ...μαγικά, ώστε να φτάσει στον αναγνώστη ένα άψογο αποτέλεσμα που να τον σέβεται. Τους ευχαριστώ και τους δύο, από τα βάθη της καρδιάς μου!

Κλείνοντας, δεν πρέπει να ξεχάσω να μνημονεύσω και την εμπνευσμένη φωτογραφία του Σουηδού φωτογράφου, Oliver Sjöström, που κοσμεί το εξώφυλλο. Μια εικόνα που ενώνει στο βάθος της τον ουρανό με τη θάλασσα, την ώρα που το ελεύθερο χέρι του φωτογράφου, σχηματίζει μια βαρκούλα στο νερό!

Κάπως έτσι, «Το φιλί και το ταξίδι» ήρθε κι ένωσε τις δύο όψεις μιας κοινής διαδρομής. Τον έρωτα να ταξιδεύεις αναζητώντας φαντασία και νέες εμπειρίες και το μεγάλο εσωτερικό ταξίδι του έρωτα που γεννά από μόνο του μοναδικές καταστάσεις ψυχής. Ο έρωτας και το ταξίδι είναι για μένα αλληλένδετα και ακριβώς αυτό θέλησα να εκφράσω βάζοντας μαζί αυτά τα κομμάτια στο βιβλίο που τελικά φτάνει στα χέρια σας και ελπίζω να απολαύσετε, ο καθένας για τον δικό του λόγο.

Η συλλογή «Το φιλί και το ταξίδι» κυκλοφορεί αποκλειστικά ψηφιακά από την Ανοικτή Βιβλιοθήκη και μπορείτε ελεύθερα και δωρεάν να την διαβάσετε online ή να την κατεβάσετε στη συσκευή σας σε μορφή pdf.